Çocuk gelişiminde anne-baba ilişkisinin önemi ve etkileri nelerdir, evlilik ilişkileri ebeveynlik tutumlarına nasıl etki eder?
Dengeli ve iyi bir evlilik ilişkisi, anne-baba-çocuk ilişkisini de etkilediği için son derece önemlidir. Huzurlu bir ilişki yaşayan anne-babaların huzurlu çocukları olması olasılığı yüksektir. Birbirleriyle iletişim kurmakta başarılı olan çiftler çocuklarının sorunlarına ve ihtiyaçlarına karşı daha duyarlı olabilmektedir. Çatışmalı bir ilişkiye sahip olan ilişkilerde çocuğun problemleri ikinci plana atılabilmektedir. Anne-baba ilişkisinin her çocuk üzerinde etkisi farklı şekillerde görülebilir.
Anne-baba çocuğun aynasıdır, çocuk anne-babasını model alarak, onların davranışlarını gözlemleyerek öğrenir. Eğer anne-baba saldırganca tavırlar sergiliyorsa, çocuk saldırganlığı normal bir davranış olarak öğrenir. Çocuk ailede bu tür davranışlara ne kadar maruz kalırsa, saldırganlığa yönelimi o derece artacaktır. Bu da ilerleyen yıllarda eğitim hayatında, arkadaşlık ve özel ilişkilerinde problem yaratabilir.
Bazı ilişkilerde anne-baba, sorunları çocuğa yöneltir; bir başka deyişle çocuğu günah keçisi yapar. Çocuğun hatalarına ve yanlış davranışlarına odaklanmak, onları ilişkilerindeki problemleri arka plana iter. Kötü giden evlilik ilişkileri kişilerin ebeveynlik tutumlarını da etkiler. Aralarında çatışma olan anne-babalar çocuk üzerinde daha az tutarlı bir disiplin kurabilirler. Çocukla ilgili alınması gereken kararlarda anlaşmazlık içinde olmaları çocukta da çelişki yaratır.
Ebeveynlerin işsiz kalması, hastalık durumu, ölüm gibi olumsuzluklar anne-babayı strese soktuğundan çocuğa gösterdiği sevgi ve ilgiyi azaltabilir ve böyle durumlar çocukta bazı problemli davranışlar yaratabilir. Anne/baba böyle durumlarda kendi ihtiyaçlarından feragat ederse kendi alamadığı ve yoksunluk çektiği bir şeyi çocuğuna sunarken de zorlanabilir.
Çocuğun duygusal gelişimiyle ilgili en önemli noktalardan biri de duyguları ifade edebilme becerisidir. Anne ve babanın ilişkilerinde bu becerinin nasıl ortaya konduğu çocuğun yaklaşımını da etkileyecektir. Özellikle öfke gibi olumsuz olarak addedilen duyguların da ifade edilebilmesi gereklidir.
Anne-baba öfkenin doğal bir duygu olduğu ve yıkıcı olmadan da yaşanabileceğini gösterebilirse çocuk da öfkesini şiddete başvurmadan ifade edebileceğini anlayabilir. Anne-babanın baskıcı ve aşırı koruyucu davranışları da çocuğun psikolojisini olumsuz yönde etkiler ve özgüven eksikliği, korkaklık, çekingenlik, içe kapanma gibi başka sorunları beraberinde getirebilir.
Çocuğun anne ve babadan aldığı bakım, sevgi ve ilginin değeri çok önemlidir. Anne baba arasındaki aşk, sevgi, saygı ilişkisi çocuğun gelişimi için sihirli bir değnek gibidir. Yani, sadece anne baba değil, aynı zamanda karı koca rollerini de sürdüren ebeveynler olabilmek gerekir. Birbirini seven, saygı duyan, yardımlaşan, duygusal destek verebilen eşler, çocuklarına iyi birer model olmanın yanında, çocuğuna da daha verimli, kaliteli bir ilgi alaka sunabilir.
Anne-Baba arasındaki ilişki sevgi, saygı, anlayış ve denge içerisinde ilerleyemiyorsa bir aile danışmanından destek almak hem evlilik hem de çocuğun gelişimi açısından fayda sağlayabilir.