Lohusalık Dönemi Nedir?

Gebelikte ortaya çıkan değişikliklerin kaybolduğu, vücudun önceki halini alabilmesi için geçen ortalama 6 haftalık sürece Lohusalık Dönemi adı verilir.

Doğum sonrası bir kadının yaşadığı 6 haftalık süreye Lohusalık Dönemi denir. Gebelikte ortaya çıkan değişikliklerin kaybolduğu, vücudun önceki halini alabilmesi için geçen ortalama 6 haftalık bu süreçte annede gebelikte değişime uğrayan metabolizma ve genital sistemde oluşan değişimin düzelmesi durumu yaşanır.

Sıkıntı, stres, sabırsızlıkla geçen 9 ay sonrasında bebeğini kucağına almanın sevincini tarif edemediğine şüphe yok. Ama doğurduktan sonra her şey bitmiş değil, hatta yeni başlıyor denebilir. Doğum sonrası da birtakım değişiklikler yaşayabilirsin. Gerek psikolojik gerek fizyolojik olarak yaşayabileceğin bu değişimler Lohusalık Dönemi adı verilen 40 gün sonrasında yavaş yavaş geçmeye başlar.

Sağlıklı lohusalık süreci

Sağlıklı bir lohusalık dönemi geçirebilmen için;

• Doğumunu hastanede yapmalı,
• Normal doğumda 24 saatten önce, sezaryen doğumda ise 48 saatten önce hastaneden taburcu olmamalı,
• Doğum sonu izlemlerinin belli aralıklarda 6 kez yapılması gerekmektedir.

• Birinci, ikinci ve üçüncü izlemlerin hastanede, doğumu takip eden ilk 0-24 saatleri arasında yapılmalıdır.
• Birinci İzlem doğumu takip eden ilk 0-1 saatleri arasında
• İkinci İzlem doğumu takip eden ilk 1-6 saatleri arasında
• Üçüncü İzlem doğumu takip eden ilk 6-24 saatleri arasında olmalıdır.

Doğumdan sonraki ilk 24 saatte ateş, nabız ve kan basıncı (tansiyon) normal olana kadar sık sık takip edilmelisin. Uterus (rahim) masajını nasıl yapman gerektiği ve yararları anlatılmalıdır. Bebeğini emzirmen için yardım edilmeli, bebeğini nasıl emzireceğin ve meme bakımı öğretilmelidir. Tuvalete gittiğinde önden arkaya doğru taharet almalı, en geç 6 saate bir ped değiştirmelisin.  Kan dolaşımını kolaylaştırmak için hareket etmeli, bol sıvı ve hafif yiyecekler içeren bir diyetle beslenmelisin. 24 saat içinde ateşinin 37,5 dereceden yüksek olmaması, kan basıncı ve nabzının normal olması, idrar yapman, kanamanın belirgin olarak azalması ve bebeğini emzirmiş olman gerekmektedir. Taburcu olmadan önce lohusalık süresince yapacaklar konusunda mutlaka danışmanlık hizmeti almalısın.

Hastaneden taburcu olduktan sonra

İzlemlerde dikkat edilmesi gereken hususlar

• Kanama takibi yapılmalı: Doğum sonrası ilk 2 gün kırmızı-vişne çürüğü renkte bir akıntı normaldir. 2-10 günler arası renk pembe-kahverengi hale döner. Lekelenme tarzında kanama doğumdan sonra 6. haftaya kadar devam edebilir. Kötü kokulu akıntın varsa sağlık kuruluşuna baş vurmalısın.
• İdrar problemleri değerlendirilmeli: Doğum sonrası ilk 2 gün idrar miktarında artış normaldir. İdrar yaparken yanma veya idrarda renk değişikliği varsa sağlık kuruluşuna başvurmalısın.
• Ağrı: Rahatsız edici sırt, göğüs ve baş ağrısı, çarpıntı ve nefes darlığı varsa sağlık kuruluşuna başvurmalısın.
• Ateş Kontrolü: 38 derecenin üzerinde ise sağlık kuruluşuna başvurmalısın.
• Kan Basıncı (tansiyon) kontrolü: Kan basıncı 140/ 90 mmHg ve üzerinde ise sağlık kuruluşuna başvurmalısın. Özellikle gebelikte hipertansiyon saptandıysa ilk 3 gün kan basıncına birkaç kez bakmalısın.
• Perine Bakımı: Normal doğum yaptıysan perine (dış cinsel organ) muayenesi yapılmalıdır. Kullandığın petler mutlaka petler temiz olmalı, tuvalete gittiğinde önden arkaya doğru taharet almalı, en geç 6 saatte bir ped değiştirmelisin. Perine bölgende kırmızılık, şişlik ve ağrı var ise sağlık kuruluşuna başvurmalısın. Sezaryen ile doğum yapmış ise sezaryen yerini kontrol etmeli, kırmızılık, şişlik ve ağrı var ise sağlık kuruluşuna başvurmalısın.
• Terleme: Hamilelik sürecinde vücudunda biriken ödem doğumla birlikte atılmaya başlar. Özellikle emzirme sırasında süt kanallarının da çalışmasıyla aşırı terleme yaşayabilirsin. Vücut ısısının yükselmesi de terlemeyi artırır. 2-4 hafta arasında yoğun bir ödem atımıyla birlikte terleme şikâyetlerinde de azalma görebilirsin.
• Dışkılama Kontrolü: Kabızlık var ise lifli besin ve sıvı alımını artırmalısın.
• Meme Bakımı: Hamileliğin 7. ayından sonra meme bakımına dikkat etmelisin. Memelerdeki gerginlik ve şişkinlik şikâyet nedeni olabilir. Destekli, rahat bir sütyen kullanmalı, meme bakımına özellikle ilk bir hafta özen göstermelisin. Her emzirmeden önce ya da hiç değilse günde birkaç kez meme bakımını yapmalısın. Bu sayede memede çatlak, kızartı, şişlik ve mikroplanma sorunu yaşamayabilirsin. Doğumdan hemen sonra bebeğini emzirmelisin.

Hamilelik ve lohusalık doğal bir yaşam olayı gibi gözükse de anne için büyük bir stres nedeni olabilmektedir. Özellikle ilk doğumunu yapmış olan kadınların %50-80’inde huzursuzluk, sinirlilik, duygusal dengesizlik ve ağlamaklı olma durumu şeklinde annelik hüznü görülebilir. En sık görülen belirtilerden biri de uyku bozukluğudur. Bu şikayetler doğumdan sonraki ilk 3-10 gün içinde ortaya çıkar ve genellikle 20. haftanın sonunda kaybolması beklenir. Kadınların %10-15’inde görülen hamilelik sonrası depresyonu annelik hüznüne göre daha ağır bir tablodur. Genellikle doğumdan sonra ilk üç ayda görülmekte ve daha sonra tekrarlayabilmektedir. Annelik hüznü sırasındaki belirtilere ek olarak; isteksizlik, iştah sorunu, aşırı endişe, sıkıntı, ilgisizlik, bebekle ilgili aşırı kaygı ya da boş verme gibi belirtiler görülebilir. Kendinde doğum sonrası depresyon belirtileri gördüğünde mutlaka bir sağlık kuruluşundan destek almalısın.

Doğum sonrası depresyonunda etkisi gözlemlenen Omega-3 içeriği ile ilgili Omega-3 Nedir ve Neden Önemlidir yazımıza göz atabilirsin.